Sinds 1991 ben ik overname-adviseur en heb ik al heel wat overnames begeleid. Vaak raak ik met ondernemers in gesprek die aan mij vragen wat Dé Waarde van hun bedrijf is. Opvolgers vragen me vaak of er niet één of andere vuistregel is om de waarde van het bedrijf te bepalen of zij hebben gehoord dat er een vuistregel is.
“Het is gebruikelijk in de branche dat de waarde wordt bepaald op 10x de brutomarge”, zei eens de onderhandelaar van de verkoper tegen mij. “Als vuistregel wordt in het algemeen juist 5x de winst voor belastingen plus de gebruikelijke afschrijvingen gehanteerd”, verkondigde een onderhandelaar van een andere verkoper. De fiscalist vertelt dat bij berekening van de waarde de gemiddelde winst x de factor 3 tot 4 fiscaal acceptabel wordt geacht.
In de onderhandelingen over overname wordt ook vaak verwezen naar datgene dat gebruikelijk zou zijn. De waarde van een bedrijf is echter niet gelijk voor koper en verkoper: Dé waarde, bestaat niet!
Een overeenstemming over de overnamesom kan pas worden bereikt als de waarde van het bedrijf voor koper even hoog of hoger ligt dan de waarde van het bedrijf voor verkoper. Immers als de verkoper de komende tijd er van uit mag gaan dat hij de jaarlijkse winsten, stel € 50.000, uit het bedrijf kan halen, dan is hij niet gevoelig voor het argument dat het in de branche gebruikelijk is dat de overnamesom 3x de winst (€ 150.000) mag bedragen. Met de huidige rentestand op spaarrekeningen, circa 0,6%, is dat een weinig aantrekkelijk voorstel!
In Nederland, maar ook in andere landen, werden en worden nu nog soms in een aantal branches, vuistregels gebruikt. In Frankrijk gebruikt de Franse fiscus vuistregels om de bedrijfsactiviteiten te waarderen, in de Verenigde Staten gelden weer andere vuistregels; een aantal voorbeelden:
Frankrijk Amerika
Kappers 75 tot 110% van de omzet 10-25% van de jaarwinst + $ 1500/stoel
Accountants 80-110% van de omzet 90-150% van de omzet (earn-out)
Delicatessenzaak 70-100 x de dag-ontvangst 42% van de jaaromzet
Het bovenstaande is een illustratie dat datgene wat ‘gebruikelijk’ is nogal kan verschillen. Kortom, vuistregels en dergelijke zijn onzin. Raak niet onder indruk van het argument: “Het is in de branche gebruikelijk.” Onzin, elk bedrijf is uniek en elke waardebepaling geschiedt op basis van de uitgangspositie van het bedrijf en niet van het gemiddelde in de branche. Er bestaan geen gemiddelde bedrijven!
